Giới thiệu Ngành tiện ích – Utilities Sector

Ngành tiện ích là ngành kinh doanh cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho đời sống và hoạt động sản xuất của xã hội, như điện, nước, khí đốt, rác thải và nhiệt. Ngành tiện ích có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng và môi trường cho các quốc gia và khu vực. Ngành tiện ích cũng là một lĩnh vực đầu tư hấp dẫn với nhiều cơ hội và thách thức.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn một số khái niệm cơ bản về ngành tiện ích, cách phân loại các công ty tiện ích theo các tiêu chí khác nhau, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của ngành tiện ích, và một số xu hướng và triển vọng của ngành tiện ích trong tương lai.

Khái niệm cơ bản về ngành tiện ích

Ngành tiện ích là ngành kinh doanh cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho đời sống và hoạt động sản xuất của xã hội. Các dịch vụ này bao gồm:

• Điện: là dịch vụ cung cấp năng lượng điện cho các hộ gia đình, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước. Điện có thể được sản xuất từ nhiều nguồn khác nhau, như than, khí, dầu, thủy điện, điện gió, điện mặt trời, điện hạt nhân và điện sinh khối.
• Nước: là dịch vụ cung cấp nước sạch cho sử dụng sinh hoạt, nông nghiệp và công nghiệp. Nước có thể được thu gom từ các nguồn tự nhiên, như sông, hồ, suối, giếng hay mưa, hoặc được tái sinh từ các nguồn thải, như nước thải sinh hoạt hay công nghiệp.
• Khí đốt: là dịch vụ cung cấp khí đốt tự nhiên hoặc khí đốt hóa lỏng cho sử dụng làm nhiên liệu hoặc nguyên liệu cho các hộ gia đình, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước. Khí đốt có thể được khai thác từ các mỏ khí hay các giếng khí trên đất liền hoặc biển.
• Rác thải: là dịch vụ thu gom, xử lý và tái chế các loại rác thải sinh hoạt hay công nghiệp. Rác thải có thể được phân loại theo tính chất vật lý (rắn, lỏng hay khí), tính chất hóa học (hữu cơ hay vô cơ), tính chất sinh học (phân huỷ hay không phân huỷ) hay tính chất nguy hiểm (độc hại hay không độc hại).
• Nhiệt: là dịch vụ cung cấp nhiệt cho sử dụng làm điều hòa không khí hoặc sản xuất công nghiệp. Nhiệt có thể được sản xuất từ các nguồn nhiệt khác nhau, như nhiệt điện, nhiệt sinh học, nhiệt địa nhiệt hay nhiệt hạt nhân.

Các dịch vụ tiện ích thường được cung cấp thông qua các mạng lưới hạ tầng phức tạp, bao gồm các nhà máy sản xuất, các trạm biến áp, các đường ống, các bể chứa, các trạm xử lý và các công trình phân phối. Các công ty tiện ích thường phải đầu tư lớn vào việc xây dựng và duy trì các mạng lưới hạ tầng này, và phải tuân thủ các quy định về an toàn, chất lượng và môi trường của các cơ quan nhà nước.

Ngành tiện tích thường cho nhà đầu tư những khoản cổ tức đều và ổn định, cùng với mức dao động giá tương đối thấp hơn thị trường cổ phiếu chung. Vì các lí do này, ngành tiện ích thường hoạt động tốt trong những giai đoạn suy thoái. Ngược lại, các cổ phiếu tiện ích thường không được thị trường ưa chuộng trong những thời kì kinh tế tăng trưởng.

Đặc điểm kinh doanh của ngành tiện ích:

Ngành tiện ích có những đặc điểm kinh doanh sau:

• Lợi nhuận ổn định: Do các dịch vụ của ngành tiện ích là cần thiết và hàng ngày cho cộng đồng, các công ty trong ngành tiện ích thường có mức doanh thu và lợi nhuận ổn định.
• Mức giá cố định: Nhiều nơi, giá của các dịch vụ tiện ích được quản lý bởi chính phủ và có thể được giữ mức giá cố định cho một khoảng thời gian nhất định.
• Nhu cầu cố định: Do nhu cầu cần thiết của các dịch vụ tiện ích, các công ty trong ngành tiện ích có một nhu cầu cố định cho các sản phẩm và dịch vụ của họ.
• Rủi ro hạn chế: So với các ngành kinh doanh khác, ngành tiện ích có mức rủi ro hạn chế vì các dịch vụ của họ là cần thiết và có nhu cầu cố định.

Tuy nhiên, cũng có một số rủi ro và thách thức cho ngành tiện ích, bao gồm các vấn đề như tăng trưởng của nhu cầu và chi phí, sự chuyển đổi.

Sự chuyển đổi trong ngành tiện ích

“Sự chuyển đổi” đề cập đến sự chuyển đổi của các nguồn năng lượng từ các nguồn năng lượng không tái tạo sang các nguồn năng lượng tái tạo, sự thay đổi trong xu hướng về sử dụng năng lượng xanh và giảm thiểu tài nguyên, và các yêu cầu về độ bền và hiệu quả của các hệ thống tiện ích.

Sự chuyển đổi trong ngành tiện ích bao gồm các thay đổi trong cách các công ty tiện ích hoạt động và cung cấp dịch vụ đến khách hàng. Điều này bao gồm cả các yêu cầu về tính hiệu quả và sự bền vững của các hệ thống tiện ích, nhưng cũng bao gồm các xu hướng về sử dụng năng lượng xanh và giảm thiểu tài nguyên.

Ví dụ, các công ty tiện ích đang phải đầu tư vào các công nghệ mới để cung cấp nguồn năng lượng tái tạo và giảm thiểu sự tốn kém của việc sử dụng năng lượng điện từ nguồn gốc không tái tạo. Họ cũng phải đáp ứng yêu cầu về tính bền vững của các hệ thống và tăng cường việc kiểm soát chất lượng dịch vụ cung cấp đến khách hàng.

Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của ngành tiện ích

Tất nhiên, các yêu cầu này cũng tạo ra các thách thức cho các công ty tiện ích, nhưng cũng cung cấp cơ hội cho các công ty có thể tồn tại và phát triển trong tương lai.

Ngành tiện ích là ngành cung cấp các dịch vụ thiết yếu như điện, ga, nước và nước thải cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Hoạt động kinh doanh của ngành tiện ích bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như:

• Cung và cầu: Nhu cầu về các dịch vụ tiện ích phụ thuộc vào mức độ hoạt động kinh tế, tăng trưởng dân số, điều kiện thời tiết, sở thích của người tiêu dùng và thay đổi công nghệ. Việc cung cấp các dịch vụ tiện ích phụ thuộc vào sự sẵn có và chi phí của tài nguyên thiên nhiên, năng lực cơ sở hạ tầng, chính sách pháp lý và tiêu chuẩn môi trường. Ngành tiện ích phải đối mặt với thách thức cân bằng cung và cầu dịch vụ tiện ích trong một thị trường năng động và không chắc chắn.
• Quy định và cạnh tranh: Ngành tiện ích phải tuân theo nhiều quy định khác nhau ở cấp địa phương, tiểu bang và liên bang. Các quy định này nhằm đảm bảo chất lượng, độ tin cậy, khả năng chi trả và an toàn của các dịch vụ tiện ích, cũng như thúc đẩy các mục tiêu xã hội và môi trường. Ngành tiện ích cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nguồn năng lượng thay thế, chẳng hạn như năng lượng tái tạo, phát điện phân tán và hiệu quả năng lượng. Ngành dịch vụ tiện ích cần thích ứng với môi trường pháp lý và cạnh tranh đang thay đổi bằng cách đầu tư vào đổi mới, đa dạng hóa và dịch vụ khách hàng.
• Công nghệ và đổi mới: Ngành tiện ích đang trải qua quá trình chuyển đổi nhờ công nghệ và đổi mới. Các công nghệ mới như đồng hồ thông minh, lưới điện thông minh, lưu trữ năng lượng, lưới điện siêu nhỏ và nền tảng kỹ thuật số cho phép ngành tiện ích nâng cao hiệu quả hoạt động, sự tham gia của khách hàng, đáp ứng nhu cầu và khả năng phục hồi lưới điện. Ngành tiện ích cũng cần đối phó với những rủi ro và cơ hội do các công nghệ đột phá như chuỗi khối, trí tuệ nhân tạo và an ninh mạng mang lại.
• Các yếu tố xã hội và môi trường: Ngành công nghiệp tiện ích bị ảnh hưởng bởi các yếu tố xã hội và môi trường hình thành nên kỳ vọng và sở thích của các bên liên quan. Những yếu tố này bao gồm nhận thức và mối quan tâm của cộng đồng về biến đổi khí hậu, lượng khí thải carbon, khan hiếm nước, chất lượng không khí và công bằng xã hội. Ngành tiện ích phải đáp ứng các yếu tố này bằng cách áp dụng các thực hành bền vững, giảm tác động đến môi trường, nâng cao trách nhiệm xã hội và gắn kết với cộng đồng.

Tác động của chính sách thắt chặt tiền tệ, tăng lãi suất, lạm phát và suy thoái kinh tế tới nhóm ngành tiện ích.

Ngành tiện ích là một trong những ngành kinh tế đầu tư có tác động mạnh mẽ tới tình hình kinh tế của một nước. Sự thay đổi trong chính sách tiền tệ, tăng lãi suất, lạm phát và suy thoái kinh tế có thể cải thiện hoặc gây ra những rủi ro cho ngành tiện ích.

• Thắt chặt chính sách tiền tệ có thể tăng giá trị của tiền tệ và giảm sự cần thiết đầu tư từ nước ngoài. Tuy nhiên, nó cũng có thể tăng chi phí cho các công ty tiện ích khi họ phải trả nợ hoặc mua nguyên liệu từ nước ngoài.

• Tăng lãi suất cũng có thể tạo ra sức hút đầu tư cho ngành tiện ích, nhưng cũng có thể làm tăng chi phí cho các công ty tiện ích khi họ phải trả lãi suất cao hơn cho những khoản vay mà họ cần để mở rộng hoạt động kinh doanh của mình.

• Lạm phát cũng có thể làm tăng giá cả cho các nguồn năng lượng và các nguyên liệu liên quan đến ngành tiện ích, tăng chi phí cho các công ty tiện ích.

• Suy thoái kinh tế cũng có thể làm giảm nhu cầu cho các dịch vụ tiện ích và giảm lợi nhuận cho các công ty. Tiếp theo có thể là giảm tài sản và giảm khả năng mua sắm của người dân, giảm nhu cầu cho các dịch vụ tiện ích, và giảm lợi nhuận cho các công ty trong ngành. Tất cả những gì này có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của ngành tiện ích.

Ngành tiện ích (Utilities Sector) có thể được xem là một ngành phòng thủ trong một số tình huống, vì nó cung cấp các dịch vụ cần thiết đối với xã hội, chẳng hạn như cung cấp nước, điện, khí tự nhiên và dịch vụ giải trí. Những dịch vụ này là cần thiết cho hoạt động của xã hội và rất ít bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế hoặc sự biến động của thị trường. Do đó, nó có thể được coi là một ngành phòng thủ cho những nhà đầu tư muốn tìm kiếm sự ổn định và lợi nhuận dài hạn.

Những mã cổ phiếu trong ngành tiện ích (VNUTI) niêm yết trên TTCK Việt Nam: GAS, POW, BWE, VSH, NT2, PPC, GEG, TDM, CHP, PVD, TTA, SBA, BTP, KHP, UIC…

Biểu đồ biến động VNUTI và VNINDEX